Beyincik damar tıkanıklığı, beyini ve beyinciği besleyen damarların tıkanması sonucu oluşur. Bu tıkanıklıklar, vücudun dengesini bozarak inme ve hatta ölüme neden olabilir. Beyin ve beyinciği besleyen dört ana atardamar vardır: iki şah damarı ve iki vertebral damar. Bu atardamarlar, kalpten çıkan aort damarlarından ayrılarak boyundan geçer ve kafa içine girerler. Çene hizasında, iç ve dış atardamar olarak dallanırlar. İç atardamarlar beyni, dış atardamarlar ise yüzü ve kafa derisini besler. Vertebral damarlar ise birleşerek tek bir damar halinde kafa içine girerler. Bu damarlar, beyin ve beyinciği besleyen karmaşık bir ağ oluşturur.

Willis Poligonu adı verilen bu ağ, damarların birinde tıkanıklık oluştuğunda diğer damarların devreye girerek beyin ve beyinciğin kansız kalmasını önler.

İnmenin iki ana nedeni vardır:

Damar tıkanıklığı, beyin kanamasına göre daha sık görülür. Bu tıkanıklık genellikle iç atardamarların çene hizasında meydana gelir. Daha az sıklıkla diğer damarlarda ve kafa içindeki küçük damarlarda da tıkanıklık olabilir. Beyin damar tıkanıklığının en sık rastlanan nedeni aterosklerozdur.

Beyincik, yaklaşık erik büyüklüğündedir ve beynin %10'u kadar yer kaplar. Ancak, beyin nöronlarının yarısını içerdiği düşünülmektedir. Bu, granül hücrelerinin yoğunluğundan kaynaklanır. Beyincik, vücudumuzun pozisyonunu ve hareketlerini sezgisel bir şekilde algılayan propriyosepsiyon duygusuyla ilişkilidir. Bu duygu olmadan, karanlıkta yürümek veya vücut kısımlarımızın nerede olduğunu hissetmek imkansız olurdu. Beyincik, hücresel anlamda benzersizdir ve hasar gördüğünde bile yaşamı sürdürebilme kapasitesine sahiptir. Ancak, hasar durumunda güç kaybı, garip bir yürüyüş ve hızlı hareket yapma zorluğu gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

Beyincik damar tıkanıklığı nedeniyle inme geçiren hastalar, inmenin tekrarlanmaması için tedavi görmelidir. Eğer kalıcı bir inme meydana gelmişse, tıkalı damarın açılması mümkün olmayabilir ve sadece ileride oluşabilecek hasar önlenebilir. Tıkanıklığın derecesine göre tomografi çekilerek tedavi yöntemi belirlenir. Eğer tıkanıklık hafifse ve hasta şikayet yaratmıyorsa, sadece ilaç tedavisi uygulanabilir.

İlaç tedavisinde, tekrar pıhtı atmaması için hastaya kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin gibi) ve kolesterol ilaçları verilir. Bu ilaçlar, plakların yırtılmasını ve yüksek tansiyonu engelleyerek tedavi sürecine katkıda bulunur.

Beyin tıkanıklığı tedavisinde iki ana yöntem vardır:

Her iki yöntemin amacı, tıkalı damarın açılması ve beyine daha fazla kan gitmesini sağlamaktır. Endarterektomi, tıkanmaya neden olan plakların damardan çıkarılması işlemidir. Stent yerleştirme ise plakların balonla genişletilip stentle kaplanmasıdır. Endarterektomi, genellikle şah damar darlıklarına uygulanır. Her iki yöntem de dar damarlara uygulanır ve tam tıkalı damarları açmaya çalışmak beyne daha fazla zarar verebilir.

Sonuç olarak, beyincik damar tıkanıklığı ciddi bir sağlık sorunudur ve erken teşhis ve tedavi ile inmenin tekrarlanması önlenebilir. Bu nedenle, risk faktörlerini azaltmak ve düzenli sağlık kontrolleri yapmak önemlidir.